Trong suốt thời gian hoạt động, Stywin đã nhận được nhiều câu hỏi từ khách hàng. Một số câu hỏi thường gặp như “Logo thương hiệu chỉ đơn giản là biểu tượng để khách hàng nhận diện công ty, phải không?” hay “Thương hiệu có phải chỉ là sự nổi tiếng để thu hút sự chú ý của đông đảo mọi người không?” và “Xây dựng thương hiệu có phải chỉ cần có một Logo đại diện cho thương hiệu là được phải không?” Những câu hỏi này vẫn thường xuyên xuất hiện trong quá trình Stywin hợp tác với các đối tác kinh doanh. Mặc dù đã được trả lời nhiều lần, nhưng có vẻ như, mọi người chưa thực sự hiểu về ý nghĩa thực sự đằng sau đó.
Mong muốn xây dựng thương hiệu là một điều tất yếu và cần thiết cho bất kỳ doanh nghiệp nào muốn tồn tại và phát triển. Nhận thức về tầm quan trọng của việc xây dựng thương hiệu tích cực đang ngày càng được nhiều nhà đầu tư, nhà sáng lập và ban lãnh đạo doanh nghiệp chú trọng. Tuy nhiên, việc tiếp cận và hiểu biết về khái niệm thương hiệu một cách vội vàng có thể tạo ra nhiều hiểu lầm, đặc biệt là đối với những người đang mong muốn xây dựng một thương hiệu mạnh mẽ, hiệu quả và có lợi thế cạnh tranh.
Ông Sol Sender, một chuyên gia thương hiệu với hơn 20 năm kinh nghiệm, đã từng nhận định rằng việc xây dựng thương hiệu không chỉ đơn thuần là việc thiết kế logo. Trong quá trình xây dựng nhận thức thương hiệu, việc thiết kế logo là một phần quan trọng, nhưng không phải là tất cả. Logo không thể thay thế cho toàn bộ quá trình xây dựng và phát triển thương hiệu.
Nếu nhà sáng lập và ban lãnh đạo doanh nghiệp chỉ chú trọng vào việc thiết kế logo mà quên mất những yếu tố khác trong việc xây dựng thương hiệu, hậu quả có thể rất nghiêm trọng. Việc này không chỉ gây ra nhiều vấn đề khó lường mà còn cản trở quá trình xây dựng nhận thức thương hiệu.
Vì vậy, việc hiểu rõ và đánh giá đúng vai trò của logo trong thương hiệu là rất quan trọng. Bài viết này của Stywin sẽ giải thích tại sao logo lại có ý nghĩa quan trọng đến vậy và tầm quan trọng của việc xây dựng thương hiệu.
Sự ra đời và sự gia tăng vị thế của logo trong thương hiệu
Trở về thời tiền Trung Cổ, từ thế kỷ thứ 5 đến thế kỷ thứ 9, chỉ có tầng lớp quý tộc mới có khả năng đọc và viết. Tuy nhiên, từ năm 900 trở đi, dân số thế giới tăng lên một cách đáng kể, dẫn đến xu hướng di cư đến các thành phố lớn. Điều này tạo ra nhu cầu hàng hoá tăng cao, và con người bắt đầu chuyển từ nền kinh tế tự cung tự cấp sang nền kinh tế thương mại chuyên biệt và đa dạng.
Thời tiền Trung Cổ là gì? Thời tiền Trung Cổ, hay còn gọi là thời kỳ cổ đại, kéo dài từ thời tiền sử đến khi Đế quốc Tây La Mã sụp đổ vào thế kỷ 5. Trong thời gian này, văn minh Hy Lạp cổ đại và Đế quốc La Mã đã lên ngôi. Thời kỳ này chấm dứt khi Đế quốc Tây La Mã sụp đổ, mở ra thời kỳ Trung Cổ, kéo dài đến cuối thế kỷ 15.
Vào thời điểm này, Vua Richard II của Anh đã ra lệnh cho tất cả người buôn bán và hộ kinh doanh, bất kể lớn hay nhỏ, phải làm nổi bật biển hiệu kinh doanh và hình ảnh thương hiệu của mình, bằng cách sử dụng chữ viết hoặc các hình ảnh khác nhau.
Nhận dạng logo thương hiệu trong giai đoạn đầu tiên vẫn còn khá sơ khai. Hầu hết các thương hiệu đều tuân theo một ngôn ngữ thiết kế chung, trong đó tên gọi thương hiệu và hình ảnh đại diện cho thương hiệu được đặt cùng nhau trong một hình học cố định. Điều này cho thấy kỹ thuật thiết kế logo emblems chính là bước đầu tiên cho sự đa dạng của kỹ thuật thiết kế logo hiện đại. Hình ảnh đại diện vào thời điểm đó thường rõ ràng, trực quan và không quá trừu tượng.
Emblems là gì? Emblems là phong cách thiết kế nơi tên và hình ảnh thương hiệu được kết hợp trong một khung. Đây là phong cách mang tính cổ điển, thể hiện sự uy tín và nổi tiếng. Thiết kế cần cẩn thận để tạo ra hình ảnh mạnh mẽ, dễ nhận biết và thể hiện giá trị cốt lõi của thương hiệu.
Ví dụ, một thương hiệu trong ngành dược phẩm có thể sử dụng biểu tượng của gói thuốc, viên thuốc hoặc chai thuốc. Một thương hiệu bia có tên là The Green Dragon chắc chắn sẽ sử dụng biểu tượng của một con rồng màu xanh lá cây.
Vào cuối thế kỷ 19, sự đơn giản và tinh gọn trong ngôn ngữ và phong cách thiết kế logo thương hiệu đã chấm dứt. Sự ra đời của ngành công nghiệp in ấn đã mở ra cánh cửa cho việc hiển thị hình ảnh thương hiệu và đặc biệt là thiết kế logo thương hiệu bằng nhiều công cụ và hình thức khác nhau.
Thiết kế logo thương hiệu không chỉ là một công cụ để thể hiện hình ảnh thương hiệu một cách trực quan, mà còn dần khẳng định được tầm quan trọng của mình. Từ thời điểm này, logo thương hiệu không chỉ đơn thuần là biểu tượng, mà còn trở thành một công cụ giúp thay đổi nhận thức của khách hàng về thương hiệu. Nó kể lại hành trình và câu chuyện thương hiệu một cách đáng nhớ, tạo dấu ấn sâu sắc trong tâm trí khách hàng.
Những hậu quả không lường trước khi coi thường tầm quan trọng của logo thương hiệu
Logo không chỉ là biểu tượng đơn thuần, mà còn là linh hồn của thương hiệu. Nó giúp duy trì sự nhận biết và tạo ra mối liên kết cảm xúc giữa người tiêu dùng và thương hiệu. Ví dụ, mặc dù không phải ai cũng nhận ra CEO Tim Cook hay Henry Ford, nhưng họ dễ dàng nhận biết logo hình quả táo cắn dở của Apple hay logo màu xanh của Ford. Điều này cho thấy sức mạnh của logo trong việc tạo dựng hình ảnh thương hiệu.
Apple đã bán ra hơn 1 tỷ chiếc iPhone, điều này chứng tỏ rằng logo của họ đã trở nên quen thuộc với người dùng trên toàn thế giới. Tương tự, logo Ford cũng đã trở thành biểu tượng không thể nhầm lẫn của thương hiệu xe hơi này.
Logo không chỉ là biểu tượng, mà còn là cầu nối giữa khách hàng và thương hiệu. Người ta mua iPhone hay xe Ford không phải vì Tim Cook hay Henry Ford, mà vì họ tin tưởng vào giá trị mà những sản phẩm này mang lại. Logo của Apple và Ford không chỉ đại diện cho thương hiệu, mà còn giúp duy trì và tăng cường nhận thức tích cực mà khách hàng đã có cho thương hiệu từ trước.
Thiết kế logo và giá trị mà thương hiệu đại diện có mối liên hệ chặt chẽ. Khi nhìn thấy logo nàng tiên cá của Starbucks, bạn biết rằng mình sắp bước vào một không gian dành cho những người sáng tạo, muốn thoát khỏi không gian hẹp để phát huy tinh thần sáng tạo.
Tuy nhiên, nhiều thương hiệu trong nước, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, đang coi nhẹ vai trò và tầm quan trọng của logo. Họ thường xem logo chỉ là hình ảnh của doanh nghiệp, và không tạo ra những điểm tiếp xúc tốt với khách hàng. Điều này dẫn đến việc khách hàng chỉ nhớ đến thương hiệu khi cần mua sản phẩm giá rẻ hoặc khi thương hiệu có chương trình khuyến mãi, hoặc thậm chí chỉ khi thương hiệu bị chỉ trích. Đây là một vấn đề cần được cải thiện để tăng cường sức mạnh của thương hiệu trong lòng khách hàng.
Vậy có nên xem trọng logo thương hiệu quá hay không?
Logo hình dấu swoosh của Nike, một biểu tượng đã trở thành huyền thoại, được tạo ra chỉ với chi phí 35 đô la. Câu chuyện về việc tạo ra logo này đã được lan truyền rộng rãi. Carolyn Davidson, một sinh viên thiết kế, đã tạo ra logo này trong vòng 17 tiếng đồng hồ. Sau đó, cô được gọi là “nhà thiết kế logo thương hiệu Nike”. Nhà sáng lập Nike, Philip Knight, đã thuê Carolyn để thiết kế logo này.
Carolyn Davidson là ai? Carolyn Davidson, người đã tạo ra biểu tượng Swoosh của Nike, là một sinh viên tại Đại học Portland State khi cô tạo ra logo này. Nhà sáng lập Nike, Philip Knight, đã thuê cô với mức phí chỉ 35 đô la. Khi Nike phát triển, cô nhận được một chiếc nhẫn kim cương và 500 cổ phiếu Nike như một lời cảm ơn.
Theo quan điểm của Stywin, một số người tin rằng logo của một thương hiệu lớn hoặc một doanh nghiệp quốc tế phải có chi phí thiết kế “khủng”. Họ coi trọng vai trò của thiết kế logo thương hiệu hơn cần thiết. Tuy nhiên, một logo thương hiệu không cần phải “đắt đỏ” để mang lại giá trị cho doanh nghiệp, ban lãnh đạo và đội ngũ nhân sự. Nếu điều này đúng, thì các thương hiệu lớn như Adidas, Nike, Apple, Samsung sẽ phải chi hàng tỷ đô mỗi năm chỉ để thiết kế lại logo của mình.
Stywin cho rằng, một thiết kế logo thương hiệu hiệu quả, ấn tượng và mang lại giá trị cho thương hiệu phải tối ưu. Điều này có nghĩa là, trong thời gian ngắn nhất và với chi phí thấp nhất, logo phải tạo ra hiệu ứng tối đa đối với khách hàng mục tiêu. Điều này cho thấy rằng, không phải lúc nào chi phí cũng phản ánh chất lượng và giá trị của một logo. Thành công của logo Nike là một ví dụ điển hình cho điều này.
Logo thương hiệu không chỉ là một biểu tượng, mà còn là linh hồn, là bản sắc của thương hiệu. Tuy nhiên, quan điểm coi trọng quá mức vai trò của logo có thể dẫn đến hiểu lầm rằng, chỉ cần có một thiết kế logo ấn tượng là đủ để thương hiệu hình thành, phát triển và để lại dấu ấn trong tâm trí khách hàng.
Trên thực tế, nhiều nhà lãnh đạo do muốn tiết kiệm công sức, thời gian và chi phí, nên chỉ chờ đợi quá trình thiết kế logo hoàn tất. Họ sau đó áp dụng thiết kế logo này lên các ấn phẩm, hình ảnh truyền thông một cách thiếu bài bản, làm mất đi tính hiệu quả.
Thực tế cho thấy, một thương hiệu thời trang thể thao hàng đầu thế giới như Nike chỉ cần một thiết kế logo giá vài chục đô la. Hoặc thương hiệu xe Volvo đến từ Thuỵ Điển với giá trị thương hiệu 17,7 tỷ đô la – cao hơn cả Audi, nhưng thiết kế logo của họ cũng chỉ lấy hình tượng từ nguyên tố Sắt (Fe) trong Hoá học cổ đại.
Volvo là gì? Volvo, hãng xe Thụy Điển, nổi tiếng với các mẫu xe sang trọng, mạnh mẽ và an toàn. Hiện nay, Volvo thuộc sở hữu của Tập đoàn Cổ phần Cát Lợi Chiết Giang (Zhejiang Geely Holding Group) của Trung Quốc. Các dòng xe của Volvo bao gồm xe SUV, xe Estate và xe Sedan. Volvo còn đi tiên phong trong công cuộc cải tiến an toàn dành cho xe và đang chuyển hướng sang sản xuất xe điện và plug-in hybrid.
Logo thương hiệu chỉ là bước khởi đầu trong quá trình xây dựng hình ảnh, vị thế và chinh phục nhận thức tích cực của người tiêu dùng. Ví dụ, logo thương hiệu Volvo với hình ảnh nguyên tố Sắt đại diện cho sự an toàn, bền bỉ và đáng tin cậy. Nhưng nếu suốt quá trình hoạt động, ban lãnh đạo và đội ngũ nhân sự không ưu tiên an toàn trong sản xuất, không hướng đến sự an toàn và năng lực đáng tin cậy khi giới thiệu sản phẩm đến khách hàng, thì vai trò của logo thương hiệu Volvo gần như bằng không.
Mặt khác, hình ảnh quả táo cắn dở trên logo thương hiệu Apple, dù có nhiều giả thuyết về nguồn gốc, nhưng điều quan trọng là logo thương hiệu Apple với hình tượng quả táo cắn dở đã trở thành hình ảnh thân thiện, tích cực và dễ nhận diện nhất thế giới. Điều này cho thấy, logo thương hiệu không chỉ là biểu tượng, mà còn là cầu nối giữa khách hàng và thương hiệu, giúp khách hàng nhớ đến thương hiệu và tạo ra cảm xúc tích cực với thương hiệu.
Logo này đã nhận được sự ủng hộ và tin tưởng từ một lượng lớn người dùng, tạo ra một hiệu ứng tích cực đáng kể. Sự ủng hộ này đã mạnh mẽ đến mức nhiều chuyên gia thiết kế thương hiệu đã cố gắng áp dụng tỉ lệ vàng, một tiêu chuẩn thiết kế phổ biến, lên nó. Họ sau đó đưa nó vào lý thuyết và giáo trình của họ, nhằm phục vụ cho quan điểm cá nhân và ứng dụng trong quá trình giảng dạy.
Tỉ lệ vàng là gì? Tỉ lệ vàng, ký hiệu là φ, là một khái niệm quan trọng trong toán học và nghệ thuật. Nó xuất hiện khi tỉ số của tổng hai đại lượng và đại lượng lớn bằng tỉ số của hai đại lượng. Tỉ lệ vàng xuất hiện ở nhiều nơi trong thiên nhiên, kiến trúc, hội họa và âm nhạc, giúp tạo nên sự cân đối và thẩm mỹ.
Tuy nhiên, điều này cũng là một biểu hiện của việc quá mức nhấn mạnh vai trò của logo thương hiệu. Điều này đồng thời thể hiện hai hiệu ứng tâm lý thường gặp ở con người: Loaded Question, khi mọi người đặt ra những câu hỏi phức tạp không cần thiết, và Overthinking, khi mọi người suy nghĩ quá nhiều về một vấn đề.
Có nhiều người không thể hoặc không muốn chấp nhận sự thật rằng trong quá trình tạo ra logo quả táo, “tác giả” Rob Janoff chỉ muốn quả táo bị cắn dở một miếng để mọi người không nhầm nó với một loại quả khác, như cherry chẳng hạn. Thay vào đó, họ “nghĩ quá nhiều” đến mức đặt ra vô số giả thuyết cho hình tượng đó, và áp đặt một tỉ lệ vàng không mang lại lợi ích gì lên logo thương hiệu Apple.
Trên thực tế, logo thương hiệu Apple là một minh chứng cho thấy việc thiết kế logo không cần phải tốn kém, không cần phải tuân theo bất kỳ tiêu chuẩn nào nhưng vẫn có thể mang lại hiệu quả tối ưu. Điều này cho thấy rằng, trong thiết kế, sự sáng tạo và đơn giản thường mang lại hiệu quả tốt hơn so với việc tuân thủ một tiêu chuẩn cố định.
Kết luận
Thương hiệu không thể tồn tại và phát triển mà không có logo. Dù đơn giản như một dòng chữ tên thương hiệu như Samsung và Coca-Cola, hay mang tính biểu tượng như quả táo của Apple và chú chim xanh của Twitter, logo đều là một phần không thể thiếu của thương hiệu.
Mặc dù thương hiệu không tồn tại ở dạng vật lý hay có một hình thái cố định, logo lại là hình ảnh cụ thể, có hình dạng và cách sử dụng cụ thể, tuân theo các nguyên tắc về hình ảnh thương hiệu. Tuy nhiên, logo không phải là quyền lực tối thượng như nhiều người nghĩ. Nó không thể trực tiếp tham gia vào thị trường và giúp thương hiệu duy trì khả năng cạnh tranh, cũng không thể đảm bảo rằng bản sắc của thương hiệu – dù được hàng triệu khách hàng mục tiêu yêu mến – sẽ được duy trì và phát triển mãi mãi.
Hiện tại, một thương hiệu có thể đặt niềm tin vào hình ảnh hay thiết kế logo, nhưng tương lai của một thương hiệu lại nằm trong tay ban lãnh đạo cùng với đội ngũ nhân sự. Logo chỉ là một trong số rất nhiều công cụ được sử dụng như một hệ thống tham chiếu, để mỗi phần nhỏ nhất của doanh nghiệp có thể kể về thương hiệu một cách chính xác, tự hào khi trở thành một phần của đội ngũ.
Cuối cùng, chúng ta cần hiểu rằng chúng ta cần đồng lòng, theo đuổi những giá trị nào để doanh nghiệp hay thương hiệu của mình có thể phát triển một cách hiệu quả và bền vững nhất.
Điều này dẫn chúng ta đến Stywin, một công ty chuyên về thiết kế và tạo ra các giải pháp thương hiệu sáng tạo. Chúng tôi tin rằng mỗi thương hiệu đều có câu chuyện riêng và Stywin tự hào khi được giúp các thương hiệu kể câu chuyện của mình một cách độc đáo và ấn tượng. Với sự hiểu biết sâu sắc về giá trị của logo và thương hiệu, Stywin cam kết mang đến cho khách hàng những giải pháp tối ưu nhất, giúp thương hiệu của họ phát triển một cách hiệu quả và bền vững.
